Is het voor Joden (nog) veilig om in Nederland te leven? Sommigen durven niet meer met keppeltje op straat. Anderen zijn geïntimideerd door antisemitische leuzen en graffiti. Ook halen sommige Joden het kokertje met Wet-tekst (mezoeza) uit angst van hun voordeur weg. Met ‘Actie Mezoeza’ vragen christenen uit Kampen aandacht voor het sterk groeiende antisemitisme in Nederland, zodat Joden met een veilig gevoel in Nederland kunnen blijven leven en geloven.
Honderden mezoeza’s worden daarom in de maand juli weggegeven aan huiseigenaren en huurders die beloven er eentje aan hun eigen voordeur te hangen. De ontvangers worden aangemoedigd om hier een foto van te maken en deze online te delen met de hashtag #actiemezoeza. De mezoeza’s kunnen gratis worden opgehaald op zaterdag 13 juli om 12:30, bij de Dorpskerk in IJsselmuiden (Dorpsweg 53). Op zondag 14 juli om eveneens 12:30 zijn ze op te halen bij de Baptistengemeente in Kampen (Triangel 1).
Verbinden
Online en met een publicatie in de lokale krant spraken eind december 2023 verschillende christelijke leiders uit 13 Kamper geloofsgemeenschappen zich uit tegen het opkomende antisemitisme, door een samen opgestelde verklaring. Dominee Maurits Luth, van de baptistengemeente Kampen, legt uit: ‘Het is schrikbarend dat het antisemitisme een half jaar later alleen maar is toegenomen. Aan die duidelijke woorden van toen voegen we nu ook deze duidelijke daden toe. Met hetzelfde doel: om de Joodse Nederlanders duidelijk te maken dat wij ons sterk met hen verbonden weten. Of, om het te zeggen met de woorden van het bijbelse personage Ruth: ‘Uw volk is mijn volk, uw God is mijn God.’’
Verdedigen
‘We verdedigen met deze actie twee belangrijke zaken. Het eerste is: onze kleine, Joodse gemeenschap. Als ook niet-Joden ruimte blijven vragen voor het eerder toenemende dan afnemende gebruik van Joodse symbolen in de publieke ruimte, dan gaat daar een krachtig signaal van uit. Joden zullen in Nederland nooit bang hoeven te zijn om voor hun Joods-zijn uit te komen. Ook omdat er hiermee zichtbaar veel mensen om hen heen staan. Daarmee verdedigen we publiekelijk en in de tweede plaats het onderliggende grondrecht, waar iedereen mee gediend is: de vrijheid van godsdienst.’ De oproep van de organiserende kerken luidt dan ook: spreek je uit, haal een mezoeza op en deel dit signaal!
Kan ik bijdragen? Ja!
We zijn hard op zoek naar mensen die dit initiatief een warm hart toedragen en die er zo voor zorgen dat we de mezoeza’s zonder belemmeringen wijd kunnen blijven verspreiden. Het liefst zo ver en zo wijd mogelijk! Wil je met een financiële bijdrage je steun aan de Joodse gemeenschap laten merken op deze manier? Dat kan via deze QR-code. Van harte dank!
Reacties uit de Joodse gemeenschap
‘Actie Mezoeza is een positief signaal
van verbondenheid en bescherming,
te midden van polarisatie en haat.
Wat is dát een bemoediging!’
– Binyomin Jacobs, opperrabbijn
‘Dit is voor mij een hartverwarmend symbolisch gebaar.
Het voelt als een muur om Jeruzalem,
waarbinnen we veilig kunnen zijn
en in vrede kunnen leven,
zonder onderscheid des persoons.’
– Joodse inwoner uit Kampen
‘Actie Mezoeza is een hartverwarmende actie. Waar velen steeds feller tegenover elkaar staan,
zegt deze actie: we slaan de handen ineen en we staan naast jullie en om jullie heen.’
– Ingrid Petiet, voorzitter Joodse Gemeente Zwolle e.o.
Wat is nou een mezoeza? En hoe hang ik een mezoeza op?
De mezoeza is een kokertje met een bedrukt rolletje erin en hangt aan de deurposten van Joodse huizen. ‘Mezoeza’ is een Hebreeuws woord dat letterlijk ‘deurpost’ betekent. Met mezoeza wordt zowel het kokertje als het rolletje met tekst aangeduid. In de mezoeza zit een rolletje met tekst. Officieel is het rolletje van perkament, met de Hebreeuwse tekst geschreven door een officiële schrijver. Tegenwoordig bevat de mezoeza vaak een rolletje papier. Op het rolletje perkament of papier staat in het Hebreeuws de tekst uit Deuteronomium 6:4-5,
Luister, Israël! De HEERE, onze God, de HEERE is één!
Daarom zult u de HEERE, uw God, liefhebben met heel uw hart,
met heel uw ziel en met heel uw kracht.
In Deuteronomium 6:9 staat het gebod,
U moet ze op de deurposten van uw huis en op uw poorten schrijven.
Dit slaat op de woorden uit vers 4 en 5. De mezoeza, met de bedrukte tekst uit vers 4 en 5, hangt aan de deurposten van Joodse huizen. Gelovige Joden raken elke keer de mezoeza even aan met hun vingers als ze langslopen. De mezoeza werkt op die manier als een herinnering aan Gods woorden. Door de eeuwen heen is het daarmee een kenmerkend symbool geworden van Joden en een publieke, openbare (en daarmee ook kwetsbare) uiting van Joods geloven.
De bekende geleerde Rashi zei dat de mezoeza verticaal bevestigd moet worden. Zijn kleinzoon Rabbenu Tam zei: horizontaal. Tegenwoordig wordt de mezoeza schuin bevestigd, waarbij dan de bovenkant naar binnen wijst. De mezoeza hang op 2/3 van de hoogte van de deurpost, aan de rechterkant – voor wie naar binnen gaat.